تجارت الکترونیک چیست؟
به فکر راه‌انداختن یک کسب و کار افتاده‌اید که بتوانید از طریق آن محصولات‌تان را به شکل آنلاین بفروشید؟ اگر جواب‌تان مثبت است باید بدانید که به میلیون‌ها کارآفرینی خواهید پیوست که در جهان «تجارت الکترونیک» (E-Commerce) فعالیت می‌کنند.
تجارت الکترونیک به خرید و فروش محصولات یا خدماتی اشاره دارد که از طریق مسیرهای الکترونیکی مانند اینترنت انجام می‌شوند. تجارت الکترونیک اولین‌بار در سال ۱۹۶۰ و از طریق تبادل الکترونیکی داده (EDI) در شبکه‌های ارزش افزوده (VANs) معرفی شد. تبادل الکترونیکی داده به تبادل داده‌های تجاری تحت استانداردی خاص مربوط بود. تجارت الکترونیک با گسترش اینترنت رشد کرد و با ظهور فروشگاه‌های بزرگ آنلاین در دهه‌ی نود و سال‌های اولیه قرن ۲۱ ام بیشتر از قبل هم قدرتمند شد.
شرکت «آمازون» (Amazon) فعالیت خود را به عنوان یک کتاب‌فروشی آنلاین سال ۱۹۹۵ در گاراژ جف بزوس (Jeff Bezos) آغاز کرد و «ای‌بی» (eBay) هم که امکان می‌داد کاربران مختلف بتوانند محصولات‌شان را به یکدیگر بفروشند در سال ۱۹۹۵ حراج آنلاین را پایه‌‌گذاری کرد.
تجارت الکترونیک مثل هر بازار فروش دیگری طی سال‌های گذشته دچار تحول شده است. با افزایش محبوبیت گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها پای تجارت الکترونیک به این دستگاه‌ها هم باز شده است. آغاز به کار سایت‌هایی مثل فیسبوک، پینترست و اساسا قدرتمند شدن شبکه‌های اجتماعی هم یکی از محرک‌های مهم در رشد تجارت الکترونیک بوده است.
انواع تجارت آنلاین
در مجموع چهار شیوه‌ی شناخته شده‌ی تجارت آنلاین وجود دارد:
B2B یا تجارت بنگاه با بنگاه (Business to Business)
در این‌جا از مشتری (به معنای عامیانه‌اش) خبری نیست و تجارت میان شرکت‌های مختلف انجام می‌شود. برای مثال می‌توان به فروش تولید‌کننده به توزیع‌کننده یا فروش عمده‌فروش‌ها به خرده‌فروش‌ها اشاره کرد. «علی‌بابا» (Alibaba) از بزرگ‌ترین بازارهای آنلاین B2B است.
B2C یا تجارت بنگاه با مصرف‌کننده (Business to Consumer)
این نوع از تجارت الکترونیک، بیش از سایرین برای‌مان آشنا است. B2C به فروش بنگاه به عموم مردم از طریق سیستم‌های تجارت الکترونیک و بدون دخالت مستقیم انسانی اشاره دارد. برای مثال آمازون از این مدل استفاده می‌کند.
C2B یا تجارت مصرف‌کننده با بنگاه (Consumer to Business)
در این مدل تجارت الکترونیک، مصرف‌کننده پروژه‌ای را خلق می‌کند و بنگاه‌ها برای خرید آن به مصرف‌کننده پیشنهادهای خود را ارائه می‌دهند. مصرف‌کننده نهایتا می‌تواند از میان این پیشنهادها دست به انتخاب بزند. این مدل که در آن مصرف‌کننده محصول یا خدمتی خاص را به شرکت‌ها ارائه می‌دهد کاملا عکس مدل B2C است.
C2C یا تجارت مصرف‌کننده با مصرف‌کننده (Consumer to Consumer)
در این مدل تجارت مشتری‌ها به‌طور مستقیم با هم در تعامل هستند. مارکت‌پلیس‌هایی که به کاربران اجازه می‌دهند به شکل فردی محصولات‌شان را به افراد دیگر بفروشند از مدل تجارت مصرف‌کننده با مصرف‌کننده تبعیت می‌کنند. تبلیغات طبقه‌بندی شده‌ی آنلاین که در آن افراد اموال خود را در معرض پیشنهاد فروش افراد دیگر قرار می‌دهند و فروم‌هایی که امکان چنین تجارتی را فراهم می‌کنند همه از نمونه‌های این مدل تجارت الکترونیک هستند.
